Khi cậu bé Nguyễn Đức Cần lên tám tuổi, bố cậu lúc ấy đã là một nhà thầu có tiếng ở Hà thành, cho cậu đi học tại trường làng . Sau đó ông xin cho con vào học tại trường Albert Sarraut Hà Nội. Trường Anbe Xarô được xây dựng sau khi Phủ Toàn quyền hoàn thành. Mặt trước của trường là phố Cộng Hòa ( Rue de la Respublique ), nay là phố Hoàng Văn Thụ .Trường chủ yếu dành cho học sinh người Pháp, ngoài ra cũng dành chỗ cho các học sinh dòng quý tộc Luang Prabang ( Lào), con cháu tổng đốc Vân Nam và một số ít con quan lại cao cấp như tổng đốc, tuần phủ, hoặc gia đình tư sản người Việt Nam, nhưng số lượng cũng rất hạn chế.
Cậu học sinh Nguyễn Đức Cần theo học ở Trường Xarô bốn năm. Đây là một ngôi trường nội trú, học sinh ăn học tại trường , một tháng mới được về thăm nhà một lần. Quần áo được may đồng phục, việc giáo dục học hành theo như hình mẫu ở Pháp quốc.
Mùa thu năm 1919, cụ Nguyễn Đức Nhuận, khởi công xây dựng ngôi nhà 86 làng Đại Yên cho con trai, đến năm sau, ngôi nhà đã được hoàn thiện.Cụ muốn gây dựng cho con trai mình có một tài sản và muốn hướng cho cậu kế tục công việc kinh doanh của mình.
Nhưng ngay từ lúc còn nhỏ tuổi, cậu bé Nguyễn Đức Cần đã tỏ rõ thiên hướng của mình. Cậu không thiết gì đến ngôi nhà to rộng cũng như sự giàu sang mà bao người khác đang mơ ước.
Năm 1921 khi cậu mới lên 12 tuổi , gia đình đã làm lễ cưới cho cậu. Vào thời kỳ phong kiến lúc đó, ở các làng quê , người ta thường cưới vợ gả chồng rất sớm.
Ông bà, cha mẹ dạm hỏi đám nào có môn đăng hộ đối, rồi nhờ thầy xem ngày lành tháng tốt là tiến hành hôn lễ. Cô dâu , chú rể nhiều khi chẳng biết mặt nhau.
Sau này, cụ Nguyễn Đức Cần có kể lại rằng : Bố mẹ sắp đặt cả. Bảo cưới là cưới, thế thôi.
Cô dâu lúc đó 14 tuổi , là con gái nhà họ Lê ở làng bên Hữu Tiệp.Nhưng sau khi cưới được ít ngày, cô dâu chê chú rể trẻ con nên bỏ về sống ở nhà mẹ đẻ.
Năm 1922 cụ Nguyễn Đức Nhuận ra làm phó chánh tổng Thập tam trại ( mười ba làng Trại trong Tổng Nội – thành Thăng Long xưa) và làm lễ khao làng rất lớn. Thế là một công đôi việc , khi trước là một nhà thầu giàu có , nay lại có thêm chức vị trong hàng quan lại, công việc kinh doanh của cụ ngày càng phát đạt.Cũng từ đấy dân làng gọi cụ Nguyễn Đức Nhuận là Cụ Tổng ông.
Sau khi nhận chức Phó tổng thập tam trại ít lâu , Cụ Tổng tiến hành xây dựng thêm một ngôi nhà nữa tại Đại Yên .Ngôi nhà này bề thế như một ngôi phủ tổng đốc , ngay gần cổng làng , trên con đường đi đến thôn Đống nước và núi Voi.
Lúc đầu dân làng không hiểu tại sao cụ lại xây nhiều dinh cơ như vậy, nhưng rồi sau mới rõ là cụ chuẩn bị nhà riêng cho bà hai , bà ba.
Lẽ đời như vậy, khi người ta đã có đầy đủ tiền của lẫn danh vọng thì đi tìm thú vui, vợ nọ con kia cũng là việc bình thường.
Nhưng rồi ở đời chẳng ai học được chữ ngờ .Sau khi hoàn tất ngôi nhà trên thì Cụ Tổng gặp bao việc rắc rối thị phi . Cụ bị những người đồng liêu kiện vì đã xây nhà phạm luật phong kiến . Vụ kiện cứ kéo dài mãi , tuy cuối cùng có thắng , nhưng cũng làm cụ hao tốn biết bao nhiêu tiền bạc.
Sau chuyện đó tưởng rằng đã yên, không ngờ cụ lại bị lâm bệnh . Khi đi khám các quan đốc tờ tây ,người ta không tìm ra được đó là bệnh gì , chỉ thấy trong bụng cụ nổi lên một cái u to như quả trứng , có điều lạ là khi uống thuốc vào thì cái u đó nó chạy lung tung trong bụng và gây đau đớn cho cụ. Người nhà thấy thuốc tây không đỡ bèn đổi sang cho cụ uống thuốc ta. Làng Đại Yên có truyền thống trồng cây thuốc nam từ lâu đời , người ta cắt cho cụ uống thuốc nam không khỏi rồi thay sang thuốc bắc mà bệnh cũng không chuyển.
Dân làng đồn rằng cụ bị ai đó hại chăng ? Vì họ kể rằng, khi cụ xây nhà có những người lạ , có vẻ như là những thầy địa lý lảng vảng gần khu đất đang xây và làm phép gì đó để hại cụ.Thật là mọi việc cứ rối cả lên .
Người ta bảo, có bệnh thì vái tứ phương. Chẳng lẽ cứ để chồng nằm đó chờ chết, cụ Tổng bà quyết chí đi tìm thầy , tìm thuốc để cứu chồng . Sau bao ngày lặn lội ngược xuôi, cụ Tổng bà đã mời được một vị Thầy về làng .Người làng không hiểu ông thầy đó chữa bệnh như thế nào , nhưng chỉ sau đó vài hôm thì cụ Tổng ông đã khỏi bệnh. Thật là một sự thần kỳ. Nhưng điều mà gia đình cụ càng thêm khâm phục là vị Thầy đó không nhận tiền bạc thù lao chữa bệnh , mà chỉ nói là chữa bệnh làm phúc mà thôi.
Lúc đó cậu học sinh Nguyễn Đức Cần đã tốt nghiệp trường Anbe Xa rô và đang ở nhà cùng mẹ chăm sóc bố .
Sau khi hỏi ý kiến con trai, cụ Tổng bà thưa chuyện với ông Thầy và xin phép Thầy cho con trai mình được đi theo học , vì cụ thấy ông thầy đó giỏi quá và lại là một người đạo cao đức trọng như vậy, gửi con cho Thầy vừa là để trả ơn Thầy , vừa là để cho con được theo học Thầy. Dĩ nhiên là Cụ Tổng ông cũng phải đồng ý như vậy, vì chính cụ cũng thấy rằng tiền của bao nhiêu cũng không khỏi được bệnh , không cứu được mạng sống của con người.
Cậu học sinh Nguyễn Đức Cần theo học ở Trường Xarô bốn năm. Đây là một ngôi trường nội trú, học sinh ăn học tại trường , một tháng mới được về thăm nhà một lần. Quần áo được may đồng phục, việc giáo dục học hành theo như hình mẫu ở Pháp quốc.
Mùa thu năm 1919, cụ Nguyễn Đức Nhuận, khởi công xây dựng ngôi nhà 86 làng Đại Yên cho con trai, đến năm sau, ngôi nhà đã được hoàn thiện.Cụ muốn gây dựng cho con trai mình có một tài sản và muốn hướng cho cậu kế tục công việc kinh doanh của mình.
Nhưng ngay từ lúc còn nhỏ tuổi, cậu bé Nguyễn Đức Cần đã tỏ rõ thiên hướng của mình. Cậu không thiết gì đến ngôi nhà to rộng cũng như sự giàu sang mà bao người khác đang mơ ước.
Ông bà, cha mẹ dạm hỏi đám nào có môn đăng hộ đối, rồi nhờ thầy xem ngày lành tháng tốt là tiến hành hôn lễ. Cô dâu , chú rể nhiều khi chẳng biết mặt nhau.
Cô dâu lúc đó 14 tuổi , là con gái nhà họ Lê ở làng bên Hữu Tiệp.Nhưng sau khi cưới được ít ngày, cô dâu chê chú rể trẻ con nên bỏ về sống ở nhà mẹ đẻ.
Năm 1922 cụ Nguyễn Đức Nhuận ra làm phó chánh tổng Thập tam trại ( mười ba làng Trại trong Tổng Nội – thành Thăng Long xưa) và làm lễ khao làng rất lớn. Thế là một công đôi việc , khi trước là một nhà thầu giàu có , nay lại có thêm chức vị trong hàng quan lại, công việc kinh doanh của cụ ngày càng phát đạt.Cũng từ đấy dân làng gọi cụ Nguyễn Đức Nhuận là Cụ Tổng ông.
Sau khi nhận chức Phó tổng thập tam trại ít lâu , Cụ Tổng tiến hành xây dựng thêm một ngôi nhà nữa tại Đại Yên .Ngôi nhà này bề thế như một ngôi phủ tổng đốc , ngay gần cổng làng , trên con đường đi đến thôn Đống nước và núi Voi.
Lúc đầu dân làng không hiểu tại sao cụ lại xây nhiều dinh cơ như vậy, nhưng rồi sau mới rõ là cụ chuẩn bị nhà riêng cho bà hai , bà ba.
Lẽ đời như vậy, khi người ta đã có đầy đủ tiền của lẫn danh vọng thì đi tìm thú vui, vợ nọ con kia cũng là việc bình thường.
Nhưng rồi ở đời chẳng ai học được chữ ngờ .Sau khi hoàn tất ngôi nhà trên thì Cụ Tổng gặp bao việc rắc rối thị phi . Cụ bị những người đồng liêu kiện vì đã xây nhà phạm luật phong kiến . Vụ kiện cứ kéo dài mãi , tuy cuối cùng có thắng , nhưng cũng làm cụ hao tốn biết bao nhiêu tiền bạc.
Sau chuyện đó tưởng rằng đã yên, không ngờ cụ lại bị lâm bệnh . Khi đi khám các quan đốc tờ tây ,người ta không tìm ra được đó là bệnh gì , chỉ thấy trong bụng cụ nổi lên một cái u to như quả trứng , có điều lạ là khi uống thuốc vào thì cái u đó nó chạy lung tung trong bụng và gây đau đớn cho cụ. Người nhà thấy thuốc tây không đỡ bèn đổi sang cho cụ uống thuốc ta. Làng Đại Yên có truyền thống trồng cây thuốc nam từ lâu đời , người ta cắt cho cụ uống thuốc nam không khỏi rồi thay sang thuốc bắc mà bệnh cũng không chuyển.
Dân làng đồn rằng cụ bị ai đó hại chăng ? Vì họ kể rằng, khi cụ xây nhà có những người lạ , có vẻ như là những thầy địa lý lảng vảng gần khu đất đang xây và làm phép gì đó để hại cụ.Thật là mọi việc cứ rối cả lên .
Người ta bảo, có bệnh thì vái tứ phương. Chẳng lẽ cứ để chồng nằm đó chờ chết, cụ Tổng bà quyết chí đi tìm thầy , tìm thuốc để cứu chồng . Sau bao ngày lặn lội ngược xuôi, cụ Tổng bà đã mời được một vị Thầy về làng .Người làng không hiểu ông thầy đó chữa bệnh như thế nào , nhưng chỉ sau đó vài hôm thì cụ Tổng ông đã khỏi bệnh. Thật là một sự thần kỳ. Nhưng điều mà gia đình cụ càng thêm khâm phục là vị Thầy đó không nhận tiền bạc thù lao chữa bệnh , mà chỉ nói là chữa bệnh làm phúc mà thôi.
Lúc đó cậu học sinh Nguyễn Đức Cần đã tốt nghiệp trường Anbe Xa rô và đang ở nhà cùng mẹ chăm sóc bố .
Sau khi hỏi ý kiến con trai, cụ Tổng bà thưa chuyện với ông Thầy và xin phép Thầy cho con trai mình được đi theo học , vì cụ thấy ông thầy đó giỏi quá và lại là một người đạo cao đức trọng như vậy, gửi con cho Thầy vừa là để trả ơn Thầy , vừa là để cho con được theo học Thầy. Dĩ nhiên là Cụ Tổng ông cũng phải đồng ý như vậy, vì chính cụ cũng thấy rằng tiền của bao nhiêu cũng không khỏi được bệnh , không cứu được mạng sống của con người.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét